Wprowadzenie

Informacje podstawowe i perspektywa dydaktyczna

Filozofia dla dzieci (P4C) to podejście opracowane przez profesora Matthew Lipmana, na którego wpływ mieli psychologowie i filozofowie edukacji, jak Wygotski, Piaget i Dewey, a także tradycja dialogu sokratycznego. P4C opiera się na myśleniu wyższego rzędu (myślenie krytyczne, twórcze i opiekuńcze), dociekaniu, rozumowaniu, słuchaniu i dialogowaniu. Dzieci są zachęcane do stawiania własnych pytań filozoficznych. Facylitator wspiera dzieci w ich własnym myśleniu, rozumowaniu i dociekaniu, a także w budowaniu wzajemnych pomysłów w dialogu. W P4C facylitator wspiera dyskusje prowadzone przez uczniów dotyczące filozoficznych pytań. Rola facylitatora jest kluczowa dla zapewnienia jakości dialogu i postępu, a także integracji w ramach programu nauczania. Istnieją dowody na to, że P4C ma wpływ na rozwój poznawczy, osobisty, społeczny i emocjonalny dzieci. P4C zachęca dzieci i młodzież do samodzielnego myślenia i rozwijania umiejętności oceny i prowadzenia dialogu.

Wyniki nauki

Kompetencje
krytyczne myślenie, twórcze myślenie, umiejętności refleksyjne, umiejętności dociekania, umiejętność prowadzenia dialogu
  • Play
  • Play
  • Play
Odpowiedni wiek 10-14
Ramy czasowe 9 x 60 min.
Wymagane materiały Tablica/flipchart;
Zagadnienia / tematy Zagadnienia kosmopolityczne

Plan lekcji

Skróty:

  • A = Działanie
  • D = Dyskusja
  • PG = Praca w grupie
  • PS = Praca samodzielna
  • ZD = Zadanie domowe
  • PP = Praca w parze
  • PN = Przygotowuje nauczyciel/ka
  • OU = Opinie uczniów
  • PU = Prezentacje uczniów
  • PN = Prezentacja nauczyciela

Pobierz

Faza Treść Media, materiał

Wprowadzenie
(5 min.)

  • PN
  • PN

Co to jest prawo? Co to jest obowiązek?

Przygotowanie
  • Nauczyciel/-ka studiuje myśl przewodnią Prawa i obowiązki aby zachęcić uczniów/uczennice do refleksji i zmotywować do dyskusji podczas ćwiczenia.
  • Ustaw krzesła w kręgu
Realizacja
  • Nauczyciel rozdaje kopię ćwiczenia Co to jest prawo? Co to jest obowiązek? każdemu uczniowi/uczennicy, a następnie przedstawia temat i prosi uczennice/uczniów, aby odpowiedzieli na pytania zawarte w M2, uzasadniając odpowiedź.
M1
Myśl przewodnia "Prawa i obowiązki"
M2
Ćwiczenie "Co jest prawem? Co jest obowiązkiem?"

Główna sekcja
(10 min.)

  • OU
  • Uczniowie pracują indywidualnie nad ćwiczeniem

Dyskusja
(40 min.)

  • D
  • Nauczyciel zaprasza uczennice/uczniów do dyskusji z koleżankami/kolegami z klasy na tematy, które ich zdaniem są bardziej istotne, odnosząc się w szczególności do dwóch ostatnich pytań z ćwiczenia.
Faza Treść Media, materiał

Wprowadzenie
(10 min.)

  • PN
Przygotowanie
  • Ustaw krzesła w kręgu
  • Każdy uczeń/uczennica otrzymuje deklarację praw człowieka
Realizacja
  • Nauczyciel przedstawia temat odczytując treść ćwiczenia 1}Deklaracja praw człowieka i prosi uczniów/uczennice, aby spróbowali określić, jaki obowiązek lub obowiązki są połączone z każdym z praw, które pojawiają się w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
M3
Działanie "Deklaracja praw człowieka"

Dyskusja
(40 min.)

  • D
  • Uczniowie wymieniają się i dyskutują o tym, który obowiązek lub obowiązki są powiązane z każdym z praw, które pojawiają się w Deklaracji Praw Człowieka, uzasadniając swoją decyzję.
  • Ćwiczenie to może być również wykonywane w formie działania
M3
Działanie "Deklaracja praw człowieka"
Faza Treść Media, materiał

Wprowadzenie
(5 min.)

  • PN
Przygotowanie
  • Ustaw krzesła w kręgu
  • Przygotuj flipchart
  • Rozdaj kopię każdego ćwiczenia każdemu uczniowi/uczennicy
Realizacja
  • Nauczyciel wypisuje na flip charcie pytania zawarte w ćwiczeniu Czy dzieci mają takie same prawa i obowiązki jak dorośli?. Następnie prosi uczniów/uczennice o to, aby wybrali jedno lub kilka pytań i się nad nimi zastanowili. Po wybraniu pytań nauczyciel dzieli uczennice/uczniów na grupy i prosi ich, aby przedyskutowali tematy, które pojawiły się w wyniku pytań i aby sporządzili notatki. Na koniec prosi uczniów/uczennice, aby podzielili się ze sobą swoimi opiniami
M4
Ćwiczenie "Czy dzieci mają takie same prawa i obowiązki jak dorośli?"
Dodatkowy materiał
  • Tablica/flipchart

Główna sekcja
(15 min.)

  • OU
  • Uczniowie pracują w grupach omawiając tematy i sporządzając notatki na ich temat

Dyskusja
(30 min.)

  • D
  • Uczniowie dzielą się własnymi wnioskami
Faza Treść Media, materiał

Wprowadzenie
(5 min.)

  • PN
  • PN
Przygotowanie
  • Nauczyciel/-ka studiuje myśl przewodnią Prawa aby zachęcić uczniów/uczennice do refleksji i zmotywować do dyskusji podczas ćwiczenia.
  • Przygotuj flipchart
  • Rozdaj kopię każdego ćwiczenia każdemu uczniowi/uczennicy
Realizacja
  • Nauczyciel rozdaje kopię ćwiczenia Prawa i prosi uczniów/uczennice o przemyślenie pytań
M5
Myśl przewodnia "Prawa"
M6
Ćwiczenie "Prawa"
Dodatkowy materiał
  • Tablica/flipchart

Główna sekcja
(35 min.)

  • OU
  • Uczniowie/uczennice pracują indywidualnie nad ćwiczeniem

Dyskusja
(10 min.)

  • D
  • Nauczyciel zachęca uczennice/uczniów do przedyskutowania swoich odpowiedzi i podzielenia się wnioskami
Faza Treść Media, materiał

Wprowadzenie
(5 min.)

  • PN
  • PN

Analiza praw dziecka

Przygotowanie
  • Nauczyciel/-ka studiuje myśl przewodnią Prawa dzieci aby zachęcić uczniów/uczennice do refleksji i zmotywować do dyskusji podczas ćwiczenia.
  • Ustaw krzesła w kręgu
  • Rozdaj kopię każdego ćwiczenia każdemu uczniowi/uczennicy
Realizacja
  • Nauczyciel rozdaje kopię ćwiczenia Analiza praw dziecka uczennicom/uczniom i wprowadza ich w temat, prosząc uczennice/uczniów o przemyślenie i udzielenie odpowiedzi na pytania w ćwiczeniu
M7
Myśl przewodnia "Prawa dzieci"
M8
Ćwiczenie "Odkrywanie praw dziecka"

Główna sekcja
(15 min.)

  • OU
  • Uczennice/uczniowie pracują indywidualnie nad ćwiczeniem i odpowiadają na pytania

Dyskusja
(30 min.)

  • D
  • Nauczyciel zachęca uczennice/uczniów do dyskusji i refleksji na temat pytań z kolegami/koleżankami z klasy
Faza Treść Media, materiał

Wprowadzenie
(5 min.)

  • PN
  • OU

Czy dzieci mają prawa? Wyspa marzeń

Przygotowanie
  • Nauczyciel/-ka studiuje myśl przewodnią Prawa dzieci aby zachęcić uczniów/uczennice do refleksji i zmotywować do dyskusji podczas ćwiczenia.
  • Przygotuj flipchart
  • Rozdaj kopię każdego ćwiczenia każdemu uczniowi/uczennicy
Realizacja
  • Nauczyciel prosi uczniów/uczennice, aby pomyśleli o prawach dzieci
M7
Myśl przewodnia "Prawa dzieci"
M9
Ćwiczenie "Czy dzieci mają prawa?"
Dodatkowy materiał
  • Tablica/flipchart

Główna sekcja
(50 min.)

  • OU
  • PN
  • D
  • Krok 1 Nauczyciel rozdaje kopię ćwiczenia Czy dzieci mają prawa?. Uczniowie/uczennice pracują indywidualnie i myślą o tym, czy zgadzają się z zawartymi w nim stwierdzeniami czy też nie.
  • Krok 2 Nauczyciel/-ka zaprasza uczennice/uczniów do przedyskutowania swoich wypowiedzi i argumentów z pozostałymi osobami w klasie
  • Krok 3 Nauczyciel rozdaje kopię ćwiczenia Wyspa marzeń i prosi uczniów/uczennice , aby napisali listę zawierającą trzy prawa, jakie miałaby oferować ich wyspa
  • Krok 4 Nauczyciel zachęca uczennice/uczniów do przedyskutowania praw, które ich zdaniem są ważne
M9
Ćwiczenie "Czy dzieci mają prawa?"
M10
Ćwiczenie "Wymyślona wyspa"
Faza Treść Media, materiał

Wprowadzenie
(5 min.)

  • PN
Przygotowanie
  • Ustaw krzesła w kręgu
Realizacja
  • Nauczyciel wprowadza temat, prosząc uczennice/uczniów, aby sporządzili listę swoich praw i wyjaśnili, jakie warunki są niezbędne do ich egzekwowania (np. prawo do uzyskania edukacji zakłada potrzebę wychowania się w rodzinie, która troszczy się o daną osobę i to, że w pobliżu domu znajduje się szkoła, prawo do wyżywienia zakłada posiadanie dostępu do żywności).
M11
Ćwiczenie "Prawa dzieci i młodzieży"

Główna sekcja
(10 min.)

  • OU
  • Uczennice/uczniowie pracują indywidualnie, pisząc własną listę praw.

Dyskusja
(40 min.)

  • D
  • Krok 1 Aby zachęcić uczennice/uczniów do dyskusji, nauczyciel zadaje im następujące pytania: W jakim stopniu według Ciebie prawa na listach twoich koleżanek/kolegów z klasy są przestrzegane w Waszym konkretnym przypadku? Jak uważasz, na ile te prawa są obecne w szkole? W pozostałej części kraju? W pozostałej części świata?
  • Krok 2 Następnie nauczyciel podkreśla obecność innych praw. Niektóre z nich pojawiają się w ćwiczeniu Prawa dzieci). Te inne prawa są prawdopodobnie nieznane większości uczennic/uczniów i dlatego mniej prawdopodobne jest, że pojawią się w spontanicznej dyskusji. Podczas gdy nauczyciel/-ka przechodzi przez tę nową listę, może zadać im te same pytania co wcześniej.
M12
Ćwiczenie "Prawa dziecka"
Faza Treść Media, materiał

Wprowadzenie
(5 min.)

  • PN
Przygotowanie
  • Przygotuj flipchart
  • Rozdaj kopię każdego ćwiczenia każdemu uczniowi/uczennicy
Realizacja
  • Nauczyciel/-ka wprowadza temat pisząc cytat z Prywatność na flipcharcie i prosząc uczennice/uczniów, aby to przemyśleli.
M13
Myśl przewodnia "Prywatność"

Główna sekcja
(15 min.)

  • OU
  • Uczniowie/uczennice pracują w parach lub grupach i dyskutują, czy zgadzają się z oświadczeniem dotyczącym prywatności, czy też nie. Powinni uzasadnić swoją odpowiedź.

Dyskusja
(35 min.)

  • D
  • Nauczyciel/-ka rozdaje kopię ćwiczenia Prywatność i prosi uczennice/uczniów o przedyskutowanie pytań z koleżankami/kolegami z klasy.
M14
Ćwiczenie "Prywatność"
Faza Treść Media, materiał

Wprowadzenie
(5 min.)

  • PN
  • PN

Co by się stało, gdyby...?

Przygotowanie
  • Nauczyciel/-ka studiuje myśl przewodnią Umowa społeczna aby zachęcić uczniów/uczennice do refleksji i zmotywować do dyskusji podczas ćwiczenia.
  • Przygotuj flipchart
  • Rozdaj kopię każdego ćwiczenia każdemu uczniowi/uczennicy
Realizacja
  • Nauczyciel/-ka rozdaje kopię ćwiczenia Co by się stało, gdyby... każdemu uczniowi/uczennicy, a następnie wprowadza temat, prosząc uczennice/uczniów o napisanie krótkiego wypracowania.
M15
Myśl przewodnia "Umowa społeczna"
M16
Ćwiczenie "Co by było, gdyby..."

Główna sekcja
(15 min.)

  • OU
  • Uczniowie/uczennice pracują indywidualnie nad ćwiczeniem

Dyskusja
(40 min.)

  • D
  • Nauczyciel/-ka zachęca uczniów/uczennice do przedyskutowania z koleżankami/kolegami problemów wynikających z ich krótkich wypracowań.